Như đã biết biển cả là một nơi chứa rất nhiều điều bí ẩn và đầy thú vị. Bên cạnh đó thủy triều chính là một trong những hiện tượng tự nhiên rất lý thú, việc lên xuống của thủy triều có thể thay đổi toàn bộ khung cảnh của bãi biển. Vậy hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu thủy triều lên xuống vào thời gian nào trong ngày? Dưới bài viết sau.
Đôi nét về thủy triều
Thủy triều là một hiện tượng nước biển, nước sông,… lên xuống trong một chu kỳ thời gian nhất định. Thủy triều là từ có yếu tố Hán Việt và được ghép lại từ hai từ con đó là thủy và triều. Trong đó thủy được biết đến với nghĩa dòng nước, còn triều dùng để nói đến hiện tượng nước dâng lên hoặc rút xuống sau một khoảng thời gian.
Hơn nữa thủy triều tạo ra những dòng mang tính dao động sẽ được gọi là dòng chảy triều. Nếu dòng triều dừng chuyển động được gọi là nước chùng hoặc là nước đứng. Bên cạnh đó, thủy triều phổ biến nhất là nhật triều và bán nhật triều, khi hai lần nước cao trong ngày là bán nhật triều có hai đỉnh không bằng nhau, được bao gồm mực nước lớn cao cùng với mực nước lớn thấp trên đồ thị triều. Nhật triều cũng tương tự như vậy đều bao gồm cả mực nước lớn cao và mực nước lớn thấp.
Nguyên nhân nào gây nên hiện tượng thủy triều?
Theo khoa học đã chứng minh nguyên nhân gây ra hiện tượng thủy triều chính là do lực hấp dẫn của mặt trăng và do lực li tâm tạo nên. Bởi thủy quyển có hình cầu dẹp nhưng lại bị kéo cao lên ở hai miền tạo thành hình elip. Bên cạnh đó một đỉnh của ellipsoid nằm ở trực diện với mặt trăng, đây được gọi là miền nước lớn thứ nhất do lực hấp dẫn tạo lên. Đối với miền nước lớn thứ hai sẽ nằm đối diện với miền lớn thứ nhất qua tâm của Trái Đất, điều này do lực li tâm tạo ra.
Hơn nữa một khi vận tốc góc tức tốc độ quay của Trái Đất không đổi, lúc này lực li tâm lớn nhất nằm ở vị trí bán kính quay lớn nhất đó là miền xích đạo của Trái Đất. Nhưng bán kính quay chưa hẳn là bán kính Quả Đất tại xích đạo, bởi quả đất không hoàn toàn quay quanh trục của nó, tương tự Mặt Trăng không hoàn toàn quay quanh Trái Đất. Do hệ Quả Đất – Mặt Trăng quay xung quanh tại điểm trọng tâm của hệ này.
Đồng thời trọng lượng của hệ Quả Đất lớn hơn rất nhiều so với Mặt Trăng nên trọng tâm của hệ Trái Đất, Mặt Trăng trong lòng Trái Đất tại đường nối tâm của nó, điều này khiến Trái Đất vừa quay vừa lắc. Mặt khác thủy triều sẽ đạt cực đại khi cả Mặt Trăng lẫn Mặt Trời cùng nằm về một phía so với Trái Đất, lúc này mức triều phía đối diện sẽ xuống điểm cực tiểu.
Thông thường thủy triều lên xuống vào thời gian nào trong ngày?
Trên thực tế thủy triều có thể lên xuống 2 lần trong một ngày. Thông thường người ta sẽ chia thủy triều ra thành 2 loại đó chính là bán nhật triều và nhật triều, bán nhật triều mỗi ngày sẽ có hai lần lên và hai lần xuống. Còn đối với nhật triều nước chỉ lên một lần sau đó xuống một lần, cụ thể như sau:
Hiện tượng nhật triều
Với nhật triều thì chu kỳ nước lên trong mỗi ngày sẽ bị chậm hơn 52 phút, nghĩa là nếu thủy triều lên vào lúc 10 giờ sáng ngày hôm nay thì 10 giờ 52 phút ngày hôm sau, bạn mới có thể chứng kiến cảnh tượng tương tự. Đây chính là khoảng thời gian Trái Đất quay quanh trục và Mặt Trời sẽ quay quanh Trái Đất rồi quay lại vị trí ban đầu của lần thủy triều trước.
Hơn nữa thủy triều lên con nước dâng cao sẽ tạo lên một khung cảnh rất kỳ vĩ, khi nước xuống nơi đây lại trở thành một bãi cát bao quanh bởi những mỏm đá đầy lãng mạn.
Hiện tượng bán nhật triều
Khi cặp Trái Đất- Mặt Trăng quay đồng thời chịu một lực ly tâm, lúc này khoảng cách của Trái Đất- Mặt Trăng sẽ lớn nhất tại phía đối diện không có Mặt Trăng. Hơn nữa dựa theo công thức tính lực hấp dẫn và lực yếu khi khoảng cách tăng, tức là phía gần Mặt Trăng sẽ tạo ra lực hấp dẫn lớn hơn so với phía nên kia. Từ đó điểm gần Mặt Trăng lực hấp dẫn sẽ hơn lực ly tâm rất nhiều.
Mặt khác tại trung tâm quả đất hai lực sẽ triệt tiêu nhau và phía bên kia Trái Đất sẽ vì lực hấp dẫn yếu hơn, lực ly tâm sẽ thắng. Bởi vậy mà cùng một thời điểm đó sẽ có hai lực FM hướng tâm ra ngoài sau đó gây biến dạng của mặt nước, cũng như tạo ra 2 lần thủy triều lên trong một ngày.
Những ứng dụng của thủy triều trong cuộc sống
Thủy triều là hiện tượng tự nhiên mang tính chất lặp đi lặp lại khá chính xác về thời gian. Bởi vậy nhờ vào hiện tượng này con người đã biết cách đánh bắt hải sản như tôm, cua và cá,… Ngoài ra từ thời xa xưa ông cha ta đã biết ứng dụng hiện tượng này để đánh đuổi giặc ngoại xâm, ra khỏi bờ cõi và giành lại hòa bình cho lãnh thổ. Trong đó chúng ta phải kể đến trận đánh Ngô Quyền trên sông Bạch Đằng đã giành chiến thắng quân Nam Hán ra sao. Đồng thời sau thời gian đó đội quân nhà Trần đã nối tiếp cách đánh của cha anh và một lần nữa đánh đuổi quân Nguyên – Mông.
Mặt khác thủy triều còn góp phần rất to lớn trong lĩnh vực kinh tế, nhất là đối với sự phát triển của ngành thủy điện. Bởi nhờ vào sức nước triều cường đã mang lại nguồn năng lượng vô hạn, điều này giúp nhà máy thủy điện có thể vận hành và làm việc tốt mà không phải tiêu tốn nguyên liệu.
Đôi nét về hiện tượng thủy triều đỏ
Bên cạnh hiện tượng thủy triều có rất nhiều hiện tượng thiên nhiên khác như là hiện tượng thủy triều đỏ. Hiện tượng này còn được gọi là tảo nở hoa, do quá nhiều tảo sinh sản cùng một lúc với số lượng lớn trong môi trường nước. Hơn nữa tảo ở biển, cửa sông hay nước ngọt sẽ tích tụ và khiến nước chuyển màu có thể là màu hồng, màu tím, màu xanh hoặc có thể là màu đỏ.
Ngoài ra sẽ tùy vào từng loại tảo mà thủy triều đỏ có thể sinh sản ra những độc tố tự nhiên và làm suy giảm Oxy cùng một số tác hại khác. Chúng có thể tiết ra những độc tố thuộc về 3 nhóm đó là độc tố gan, độc tố tiêu chảy và độc tố thần kinh.
Đồng thời chúng không chỉ gây độc tốc cho những sinh vật sống dưới môi trường nước, mà nó còn hại cho một số loài chim, cũng như con người khi ăn phải thủy sản hoặc nguồn nước bị nhiễm độc. Những độc tố của hiện tượng này còn ảnh hưởng tới cả không khí, gây hại cho nền kinh tế khai thác và nuôi trồng thủy sản.
Lời kết
Với những thông tin chúng tôi chia sẻ mong rằng đã giúp bạn hiểu hơn về hiện tượng thiên nhiên thủy triều. Qua đây có lẽ bạn đã giải đáp được thắc mắc thủy triều lên xuống vào thời gian nào trong ngày. Hiện tượng thủy triều là do rất nhiều các yếu tố vật lý khác nhau tạo nên, trong đời sống con người đã áp dụng hiện tượng lên xuống của thủy triều để chăn nuôi và phát triển kinh tế.